ενώ οι άμεσα ενδιαφερόμενοι δεν ενδιαφέρονται για το τι καταναλώνουν καθημερινά και αρκούνται στο να γκρινιάζουν μόνο…
Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα προέκυψε απ’ ευθείας από την Χάρτα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, όπως καταρτίστηκε το 1948. Η Ελευθερία του Τύπου είναι μόνιμο ζητούμενο, ακόμα και στα κράτη που απολαμβάνουν υψηλό επίπεδο σεβασμού του Τύπου και των δημοσιογράφων. Σ’ αυτό τον συνεχή πόλεμο, καθημερινής μετατόπισης των “συνόρων”, οι του Τύπου, οι δημοσιογράφοι, κάτι κάνουν. Ό,τι μπορούν. Λίγοι προς την θετική κατεύθυνση, οι πολλοί προς την αρνητικοί. Αλλά ….ποιος -εκτός Τύπου- να ασχοληθεί με τέτοιες λεπτομέρειες και αν ασχοληθεί… τι να κάνει; Διαδήλωση; Κι έτσι, προχωράμε. Με ό,τι Τύπο έχουμε. Ο οποίος είναι σίγουρα ανάλογος και συμβατός και με τους υπόλοιπους τρεις, θεσμοθετημένους πυλώνες του δημοκρατικού πολιτεύματός μας. Και του χρόνου.
Η διεθνής οργάνωση και ΜΚΟ “Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα” μας κατατάσσει φέτος στην 108η θέση της παγκόσμιας κατάταξης. “Πέσαμε” πολλές δεκάδες θέσεις. Η γειτονική Αλβανία και η εμπόλεμη Ουκρανία είναι σε θέσεις ψηλότερα. Την θλιβερή αυτή εξέλιξη επεσήμαναν σήμερα τα κόμματα που ασχολήθηκαν με την σημερινή Παγκόσμια Ημέρα. Το κυβερνητικό κόμμα διάλεξε -μία φορά ακόμη- να απαντήσει μόνο στο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την ανακοίνωσή του που ασκούσε κριτική στην κυβέρνηση. Κανένα Μέσο δεν το επισήμανε. Κανένα Μέσο δεν το επισημαίνει, αν και συμβαίνει κάθε μέρα, για πάμπολλα θέματα, όσα χρόνια κυβερνά η παρούσα κυβέρνηση. Ενώ είναι τόσο σημαντικό.
Χειρότερη κι απ’ όλες τις διώξεις κατά του Τύπου και των δημοσιογράφων, των Μέσων και της ελεύθερης διακίνησης της πληροφόρησης και του Λόγου, είναι η αυτολογοκρισία. Η καθημερινή παροχή ασυλίας, από μεμονωμένους δημοσιογράφους και Μέσα πολυάνθρωπα, σε δυνάμεις και ομάδες διάφορες, από την κυβέρνηση ως τους επιχειρηματίες και πολλούς άλλους, με σημαντικότερη την Δικαιοσύνη. Μέρα με τη μέρα, αυτό γίνεται στην Ελλάδα τερατώδες. Για παράδειγμα, το υπαρκτό παγκοσμίως σκάνδαλο Novartis, μένει ανοιχτή προς διερεύνηση υπόθεση, χάρις -κυρίως- στο έργο δύο δημοσιογράφων. Η φανερή πρόθεση της κυβέρνησης να εξαφανίσει το σκάνδαλο, μετατρέποντας σε ενόχους τους δύο δημοσιογράφους -κι έναν πολιτικό, πρώην υψηλόβαθμο δικαστικό- και οι συνεχόμενες αποκαλύψεις των δύο δημοσιογράφων, απασχολούν την κυβέρνηση και το κυβερνητικό κόμμα, απασχολούν την αντιπολίτευση, απασχολούν την ΕΕ σε πολλά επίπεδα, αλλά ΔΕΝ απασχολούν τον Τύπο και τα Μέσα της χώρας μας. Με χίλια βάσανα και με καθυστέρηση ημερών, έφτασαν στο σημείο να αναφερθούν επί τροχάδην σε κάποιες ανακοινώσεις κομμάτων και ως εκεί. Οι εις βάθος αναλύσεις και οι πολύωρες εκπομπές, τα καθημερινά δημοσιεύματα και η συνεχιζόμενη έρευνα αξίζουν μόνο για την υπόθεση της Πέτρας και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Για το σκάνδαλο Novartis, για τις απαράδεκτες διώξεις κατά Βαξεβάνη και Παπαδάκου, για τον μέρα-μεσημέρι φόνο του Γιώργου Καραϊβάζ… ας φωνάζουν μόνο οι διεθνείς οργανώσεις και οι Ενώσεις Συντακτών, οι ελληνικές, οι ευρωπαϊκές, η παγκόσμια. Και η “Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα”. “Δουλειά τους είναι”, θα πούνε πολλοί. Και είναι δουλειά τους. Την οποία καταναλώνετε καθημερινά. Και σας αφορά. Και θα έπρεπε να καταναλώνετε υπεύθυνα. Δεν θα έπρεπε; Δεν πρέπει;
Και του χρόνου.
Αθήνα, 3 Μαΐου 2022
Μήνυμα του Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικού Εκπροσώπου,
Γιάννη Οικονόμου,
για την Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου
Σε μία εποχή που τίποτα δεν είναι δεδομένο, σε μία εποχή που η κοινωνία μας καλείται να αντιμετωπίσει μία σειρά από πρωτόγνωρες επάλληλες κρίσεις, η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου, μας οδηγεί να κατανοήσουμε και να εκτιμήσουμε για ακόμη μία φορά την αξία και το έργο που συντελούν ο Τύπος και οι δημοσιογράφοι.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου αφορά την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ελευθερίας, της έκφρασης και της ελευθερίας του Τύπου, όπως κατοχυρώνονται από την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Ο.Η.Ε.. Η ελευθερία του Τύπου κατοχυρώνεται φυσικά και στο άρθρο 14 του Ελληνικού Συντάγματος. Η λειτουργία του Τύπου είναι κομβική για το δημοκρατικό μας Πολίτευμα και συνδέεται άμεσα με την ποιότητα της Δημοκρατίας. Στο Σύνταγμα περιγράφονται σοφά και με ακρίβεια οι όροι και οι προϋποθέσεις λειτουργίας του, ώστε να διασφαλίζεται τόσο ο Τύπος, όσο και το Πολίτευμα, αλλά και η προστασία των πολιτών από ανακριβή, υβριστικά και δυσφημιστικά δημοσιεύματα.
Καμία Δημοκρατία δεν μπορεί να είναι πλήρης χωρίς πρόσβαση σε διαφανείς και αξιόπιστες πληροφορίες. Κανένας διάλογος δεν μπορεί να είναι εποικοδομητικός χωρίς τον πλουραλισμό και την πολυφωνία. Αυτό βέβαια που χρειαζόμαστε τώρα, τη στιγμή που η ήπειρός μας βιώνει τον πόλεμο, είναι να περιφρουρήσουμε την ελευθερία του Τύπου και την πρόσβαση σε έγκυρη ενημέρωση. Η υποστήριξη των Μέσων Ενημέρωσης είναι ζήτημα Δημοκρατίας, καθώς τα Μέσα Ενημέρωσης δεν είναι απλά ένας ακόμα κλάδος της οικονομίας. Είναι πυλώνας της Δημοκρατίας.
Οι πραγματικοί και αδέσμευτοι δημοσιογράφοι της σύγχρονης πραγματικότητας, εκτελώντας ένα πολυπαραγοντικό καθήκον καλούνται να διασταυρώνουν πληροφορίες, να διαχωρίζουν τις φήμες από την πραγματικότητα, να αναδεικνύουν και να καταρρίπτουν ψευδείς ειδήσεις και να δείχνουν σεβασμό στα γεγονότα, δίνοντας την είδηση με ακρίβεια και εγκυρότητα σε ένα περιβάλλον που συχνά προάγει την ελευθεριότητα και την τοξική υπερπληροφόρηση.
Ταυτόχρονα, δε, η αδιαπραγμάτευτη ελευθερία τους πρέπει να συνοδεύεται και από τη δική τους πίστη στους κανόνες της Δημοκρατίας και στις αρχές της δημοσιογραφικής δεοντολογίας. Προασπίζοντας την αξιοπιστία και την ανεξαρτησία τους, ενισχύοντας τους δεσμούς εμπιστοσύνης με την κοινωνία, δικαιώνουν το ρόλο τους ως πολέμιοι της φθηνής δημαγωγίας, παραπληροφόρησης και εντυπωσιοθηρίας.
Ο πλουραλισμός και η εγκυρότητα στην ενημέρωση αποτελούν θεμέλιο λίθο κάθε ευνομούμενης Πολιτείας και της Κυβέρνησής μας. Μένοντας σταθερά προσηλωμένοι στις δημοκρατικές αρχές της διαφάνειας, του εποικοδομητικού διαλόγου, της αντικειμενικότητας και του πλουραλισμού, η Ελληνική Κυβέρνηση λαμβάνει πρωτοβουλίες τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και σε εθνικό επίπεδο με γνώμονα την προάσπιση και προαγωγή του δημοσιογραφικού επαγγέλματος, που αποτελεί κορυφαία πολιτική προτεραιότητα, ενισχύοντας παράλληλα τον περιφερειακό και τοπικό Τύπο, ο οποίος διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Η αποστολή μας είναι, μεταξύ άλλων, να υιοθετούμε πολιτικές για τους δημοσιογράφους, πάντα μαζί και σε συνεργασία μαζί τους, ώστε να διασφαλίζεται το ιερό δικαίωμα στην ενημέρωση. Βέβαια, ήταν πάντα και παραμένει κορυφαία πολιτική προτεραιότητα η ασφάλεια και η προστασία του δημοσιογραφικού έργου, απαραίτητη προϋπόθεση για την άλλη μεγάλη μάχη που δίνουμε απέναντι στα fake news και την παραποίηση της αλήθειας.
Γιατί, όπως με τον καλύτερο τρόπο είπε ο Αλμπέρ Καμύ, ένας από τους πιο ελεύθερους και ανεξάρτητους δημοσιογράφους και διανοητές του ευρωπαϊκού 20ου αιώνα: “Ο ελεύθερος Τύπος μπορεί να είναι είτε καλός είτε κακός, αλλά χωρίς ελευθερία, είναι απόλυτα βέβαιο ότι ο Τύπος δεν μπορεί να είναι οτιδήποτε άλλο από κακός”.
03.05.2022
Ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
για την Ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα
Το ΑΠΕ επιβεβαιώνει ότι αξίζουμε την κατρακύλα στην τελευταία θέση της Ελευθερίας του Τύπου σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η Ελλάδα κατρακύλησε 38 θέσεις στην ελευθερία του Τύπου στη θέση 108, σύμφωνα με την έρευνα των Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα, βρίσκεται στην τελευταία θέση σε ολόκληρη την ΕΕ και πλέον κάτω από πολλές υποανάπτυκτες χώρες με απολυταρχικά καθεστώτα. Το ΑΠΕ ωστόσο φρόντισε να λογοκρίνει την είδηση, απαλείφοντας κάθε αναφορά στην Ελλάδα στο σχετικό τηλεγράφημα.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει μετατρέψει σε ντροπή της Ευρώπης τη χώρα μας με τη φίμωση κάθε δημοσιογραφικής φωνής.
Ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου της Νέας Δημοκρατίας
Το γεγονός ότι η ελευθερία του Τύπου είναι απολύτως κατοχυρωμένη στη χώρα μας, δεν περιμένουν οι Έλληνες να το διαπιστώσει καμία ΜΚΟ, με τα δικά της κριτήρια και όταν εμπλέκει ζητήματα που διερευνώνται και τα χρησιμοποιεί επιβαρυντικά, χωρίς η Δικαιοσύνη να έχει ολοκληρώσει το έργο της. Οι πολίτες βλέπουν καθημερινά να ασκείται ελεύθερα κριτική και προς κάθε κατεύθυνση, όπως κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα. Όσο για τους ισχυρισμούς του ΣΥΡΙΖΑ και των φίλων του, γελάνε και τα βοσκοτόπια.
3/5/2022
Απάντηση Γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία στο Γραφείο Τύπου της ΝΔ
Το 2019 στην αντίστοιχη κατάταξη η χώρα βρισκόταν στη θέση 65. Το γεγονός ότι σήμερα η Ελλάδα βρίσκεται στην θέση 108 και τελευταία στην Ε.Ε. αποτυπώνει την παρακμή της ελευθερίας του τύπου στη χώρα μας.
Ευχαριστούμε την ΝΔ που στην ανακοίνωση της χαρακτηρίζει υποτιμητικά την διεθνή οργάνωση ως “καμία ΜΚΟ”.
Έτσι απέδειξε και για τους πιο δύσπιστους ότι κρατάει το πρωτόκολλο που έχουν διεθνώς οι αυταρχικές και ακροδεξιές δυνάμεις.
Ανάρτηση Δημήτρη Μάντζου, Εκπροσώπου Τύπου ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής
03/05/2022
Η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου βρίσκει την Ελλάδα να «κατρακυλά» στους διεθνείς δείκτες ελευθεροτυπίας. Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF) κατατάσσουν φέτος η χώρα μας 38 θέσεις κάτω από το 2021, στην 108η, τελευταία για όλη την ΕΕ και σχεδόν τελευταία από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, πάνω μόνο από Τουρκία, Λευκορωσία και Ρωσία!
Η ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στην αντικειμενική ενημέρωση δεν είναι απλή συνταγματική επιταγή, αλλά συνθήκη λειτουργίας της Κοινωνίας.
Το δικαίωμα στην αλήθεια είναι, σε τελική ανάλυση, θεμέλιο της Δημοκρατίας μας.
03.05.22
Δήλωση εκπροσώπου Τύπου του ΜέΡΑ25 Μιχάλη Κριθαρίδη
Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου
με τον Τζούλιαν Ασάνζ να παραμένει στο Γκουαντάναμο της Αγγλίας
και να ετοιμάζεται για έκδοση στις ΗΠΑ
Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου σε έναν κόσμο όπου ο Τζούλιαν Ασάνζ παραμένει στις φυλακές του Μπέλμαρς, το Γκουαντάναμο δηλαδή της Αγγλίας και ετοιμάζεται να εκδοθεί στις ΗΠΑ, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται ακόμα και για την ίδια του τη ζωή, δεν μπορεί να “γιορτάζεται”. Παρομοίως, Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου δεν μπορεί να “γιορτάζεται” και σε μια χώρα, όπου η Μητσοτάκης Α.Ε. έχει καταλύσει κάθε έννοια ελευθεροτυπίας, με τον τύπο είτε να εξαγοράζεται με τις διάφορες “λίστες Πέτσα” είτε να φιμώνεται με κάθε ευκαιρία και κάθε τρόπο είτε να διώκεται όπως συμβαίνει με τους δημοσιογράφους Βαξεβάνη-Παπαδάκου και όχι μόνο. Με αυτήν την “ελευθερία του Τύπου” δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η χώρα μας κατρακυλά διαρκώς στις διεθνείς και ευρωπαϊκές κατατάξεις, ενός κόσμου στον οποίο ούτως ή άλλως η ελευθερία του τύπου υποχωρεί, όχι μόνο εξοντώνοντας όσους κάνουν πραγματικά τη δουλειά τους (βλ. Τζούλιαν Ασάνζ), αλλά και χειραγωγώντας και φιμώνοντας το μεγαλύτερο μέρος της ενημέρωσης προς όφελος των ελίτ.
3 Μαΐου 2022- Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου
Η ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ
Η ετήσια έκθεση της διεθμούς οργάνωσης “Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα” για την Ελλάδα
Press freedom in Greece suffered serious setbacks in 2021 and 2022, with journalists regularly prevented from covering issues from migration to Covid-19. Further, the assassination of veteran crime reporter Giorgos Karaivaz in April 2021 remains unsolved despite the government’s promise of a quick investigation.
Media landscape
Greeks’ trust in the media has been consistently one of the lowest in Europe. A few large private groups like Skai coexist alongside hundreds of online media outlets, which contributes to a high fragmentation of the media landscape. The overwhelming majority of media is owned by a few individuals who are active also in other, highly-regulated business sectors. Moreover, some of them have close ties to the political elite. The press is thus very politically polarized.
Political context
The government spokesman is responsible for overseeing the public media, which has undermined its editorial independence. The broadcast regulator NCRTV has been accused of slow and inefficient decision-making, but current and former governments have failed to significantly overhaul the way it operates.
Legal framework
Recent amendments to the criminal code–passed under the pretext of fighting the Covid-19 pandemic–allow for a disproportionate restriction of press freedom on shaky legal grounds. Making the offense of spreading false information punishable by five years of imprisonment goes against Greece’s international commitments and European legal standards, represents a serious threat to journalists’ right to publish information in the public interest, and increases the risk of self-censorship.
Economic context
The financial crisis of the last decade coupled with low readership figures and decreasing advertising budgets has put the long-term survival of many media outlets in question. This made them more dependent on public funding. However, the allocation process for these funds has lacked transparency and seemingly favoured pro-government outlets. A parliamentary inquiry commission has investigated the criteria according to which millions of euros were given to media organizations for a series of state advertising campaigns, including the government’s Covid awareness campaign.
Sociocultural context
Extreme left and extreme right activists regularly attack the premises of the media they consider as ideological enemies. In addition, female journalists are frequently faced with sexism in the workplace.
Safety
The police regularly resort to violence and arbitrary bans to hamper journalistic coverage of demonstrations and the refugee crisis on the islands. A Dutch journalist had to leave the country for her own security after she was attacked in the street following a smear campaign by the pro-government media over her heated exchange with the prime minister about migrant pushbacks. Furthermore, despite their pledges of a fast probe, the authorities have so far failed to resolve the murder of veteran crime reporter Giorgos Karaivaz, who was gunned down outside his Athens home in broad daylight.
